28η Οκτωβρίου, 17:00 το απόγευμα.
Βρισκόμαστε στο Κέντρο της Αθήνας και είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τον απογευματινό μας περίπατο, κάνοντας στάση σε μερικά από τα ιστορικά κτίρια της πόλης. Στην Αθήνα που φέρει βαθιά τα σημάδια της ιστορίας της, κάθε κτίριο που συνδέεται με την περίοδο του 1940, κρύβει στιγμές της τότε εποχής που αναβιώνουν το παρελθόν και ανοίγουν το παράθυρο της Ελληνικής ιστορίας.
Ας ταξιδέψουμε μαζί σε μερικές στιγμές της ιστορίας μέσα από τέσσερα σημαντικά κτίρια της πόλης.
Πλατεία Κοραή: Τα κρατητήρια στα υπόγεια
Η αφετηρία αυτής της αναδρομικής περιήγησης είναι στην οδό Κοραή 4 και κάθετα στην λεωφόρο Πανεπιστημίου, όπου εκεί σήμερα πολλοί νέοι απολαμβάνουν τον καφέ τους και κάνουν την βόλτα τους. Εκεί συναντάμε ένα κτίριο ιστορικής μνήμης όπου κατά την διάρκεια της κατοχής, αποτελούσε την έδρα του γερμανικού φρουραρχείου, της Κομαντατούρ. Στα υπόγεια του κτιρίου που αποτελούν ιδιοκτησία της Εθνικής Ασφαλιστικής, ο χρόνος έχει παγώσει στην εποχή της Γερμανικής κατοχής, εκείνα τα χρόνια που χιλιάδες Έλληνες κρατήθηκαν και βασανίστηκαν προτού οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Σε αυτά τα σκοτεινά υπόγεια, που κάποτε ήταν πραγματικά κολλαστήρια, οι τοίχοι με τα μηνύματα και τις υπογραφές των κρατουμένων μαρτυρούν όλη την ιστορία εκείνης της περιόδου, ενώ πλέον είναι διαθέσιμα για επισκέψεις και ξεναγήσεις κατόπιν ραντεβού.
Στρατοδικείο: το κτίριο του “Παρνασσού”
Συνεχίζοντας την βόλτα στην σημερινή Αθήνα, φτάνουμε στην πλατεία Καρύτση εκεί όπου βρίσκεται επιβλητικό το Μέγαρο «Παρνασσού», άλλο ένα ακόμη ιστορικό, διατηρητέο κτίριο στην πόλη. Σήμερα, στεγάζεται εκεί ο Φιλολογικός Σύλλογος «Παρνασσός», ο πρώτος σύλλογος Γραμμάτων και Τεχνών, που φιλοξενεί πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η μαρμάρινη όμως επιγραφή στην είσοδο του κτιρίου με τα παρακάτω λόγια «Το τέμενος τούτο των Μουσών, ο Ναζί κατακτητής μετέβαλεν εις Στρατοδικείον. Ο Φ.Σ. Παρνασσός. Εις μνήμην των καταδικασθέντων Ελλήνων» διατηρεί ζωντανή την ιστορία πολλών ετών πριν, τότε που οι Γερμανοί κατέλαβαν το κρίριο και το μετέτρεψαν σε Στρατοδικείο, καταδικάζοντας πολλούς πατριώτες σε βάναυσο θάνατο. Μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το μέγαρο έγινε ένας χώρος συνάντησης για όλους τους διανοούμενους, διατηρώντας αυτή την πολιτισμική ταυτότητα μέχρι και σήμερα.
Το Νεκροτομείο της Μασσαλίας
Φεύγοντας από την πλατεία Καρύτση, κατευθυνόμαστε λίγα μόνο λεπτά μακριά προς την οδό Μασσαλίας, ακριβώς δίπλα στην Νομική Σχολή Αθηνών. Στον δρόμο που ενώνει την Ακαδημίας με την Σόλωνος, βρισκόταν κατά την περίοδο της Κατοχής, το κτίριο του Νεκροτομείου στο οποίο έφταναν καθημερινά εκατοντάδες πτώματα που ήταν θύματα του λιμού, που ξεκίνησε το 1941. Αυτή η φρικτή εποχή που η πείνα και η ασιτία στέρησε την ζωή σχεδόν 40.000 Αθηναίων, στοίχειωνε για πολλές δεκαετίες μετά τους ανθρώπους που βίωσαν το σκληρό πρόσωπο της Κατοχής και έχει μείνει χαραγμένη σε αυτόν τον δρόμο που σήμερα εκατοντάδες φοιτητές διασχίζουν καθημερινά για να πάνε στην σχολή τους.
Σκοπευτήριο της Καισαριανής
Μετά την οδό Μασσαλίας, απομακρυνόμαστε από το Κέντρο της Αθήνας για να συναντήσουμε ένα ακόμη ιστορικό σημείο που έχει συνδεθεί αναπόσπαστα με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Το Σκοπευτήριο ήταν το μέρος που χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς για τις εκτελέσεις πολλών αγωνιστών μεταξύ 1942-1944. Στις 26 Μαΐου 1942, διαπράχθηκε η πρώτη εκτέλεση ενώ η μαζική εκτέλεση των 200 Ελλήνων πολιτικών κρατουμένων, που πραγματοποιήθηκε ως αντίποινα για την εκτέλεση του Γερμανού στρατηγού Φραντς Κρεχ, στην Σπάρτη έχει σημαδέψει την Ελληνική ιστορία. Μέχρι και σήμερα, το μνημείο στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής αποτελεί σύμβολο του αγώνα της ελληνικής αντίστασης ενάντια στην κατοχή και υπενθυμίζει την σκληρή κατοχική πραγματικότητα.
